چرایی آمارهای متناقض کرونایی در ایران - مجله زیتوا

به گزارش خبرنگاران، یک سو رئیس جمهور در جلسه ستاد مقابله با کرونا بر مبنای پژوهشی اجرا شده می گوید تا به امروز 25 میلیون ایرانی به کرونا مبتلا شدند و سوی دیگر ناهید خداکرمی رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران از فوت بیش از هفت هزارو 167 مبتلای کرونا در تهران خبر می دهد. سخنانی که بار دیگر ماجرای اختلاف آمار اعلام شده از سوی سازمان بهشت زهرا و آمار رسمی وزارت بهداشت را عیان کرد. تعداد جانبختگانی که خداکرمی از آن حرف می زند زمانی مسئله ساز می گردد که طبق آمار وزارت بهداشت تا صبح دیروز آمار جانباختگان 13 هزار و 979 نفر بود و 7 هزار و 167 فوتی تهران به معنای نیمی از قربانیان کرونا محسوب می شد و نشان می دهد 50 درصد فوتی های کرونا متعلق به تهران هستند.

اعلام این آمار متناقض تازگی ندارد. اوایل امسال بود که محمد جواد حق شناس، عضو شورای شهر تهران خاطرنشان کرد که تعداد قربانیان کرونا که در بهشت زهرا دفن شدند، بسیار بیشتر از آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت است و آن ها را به تناقض گویی در اعلام آمار مبتلایان به کرونا متهم کرد. وی مدعی شد که آمار وزارت بهداشت از جان باختگان کرونا با آمار شورای شهر مطابقت نمی کند و شیوه اعلام آمار از سوی وزارت بهداشت را آدرس غلط دادن به مردم تهران خوانده بود. این اظهارات، اما با واکنش تند وزارت بهداشت همراه شد. چنانچه سخنگوی این وزارتخانه سخنان حق شناس را بی پایه و اساس خواند و به صورت ضمنی از شورای شهر خواست تا سرش به کار خودش باشد و در اموری که به آن ها مربوط نیست، دخالت نکند.

اما اعتراضات حق شناس همچنان ادامه داشت چندان که رییس جمهور را به واکنش واداشت تا اعضای شورای شهر را اقلیتی کوچک و کاسب کرونا و بلندگوی بیگانگان بنامد. همچنین رئیس کمیته اطلاع رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز در نامه ای، اعتراض به نحوه ارائه آمار ها و مطالبه قانونی اعضای شورای شهر را تشویش اذهان عمومی تلقی کرد.

حالا بار دیگر تناقض میان آمار های موجود شدت گرفته است. البته این بار میان آمار اعلامی رئیس جمهور با آمار رسمی وزارت بهداشت نیز ناهمخوانی وجود دارد. آنچه در مدت شیوع کرونا همچنان پایدار است همین آمار های متناقضی است که در خصوص مبتلایان به کرونا و فوتی های آن منتشر می گردد. آماری که بیان آن ها از سوی مسئولان مختلف موجب می گردد تردید ها درباره درستی آمار رسمی موجود بیشتر گردد. مدتی پیش وزیر بهداشت در یکی از اظهار نظر های خود خاطرنشان کرد فقط 10 درصد از مردم ایران به ویروس کرونا مبتلا شدند و تقریبا 90 درصد شهروندان هنوز به کرونا مبتلا نشدند. این یعنی که از جمعیت 80 میلیونی، 8 میلیون نفر به کرونا مبتلا شدند.

مدتی بعد حسین عرفانی، رئیس اداره مراقبت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با رد سخنان نمکی از ابتلای یک درصد از ایرانیان به کرونا اطلاع داد. این تناقض ها موجب شد تا سخنگوی وزارت بهداشت درستی آمار وزیر بهداشت را تأیید کند.

تناقض میان آمار های موجود ما را برآن داشت تا با عرفانی رئیس اداره مراقبت بیماری های واگیر وزارت بهداشت و علیرضا وهاب زاده مشاور وزیر بهداشت تبادل نظریی انجام دهیم تا چرایی این تناقض ها را دریابیم، اما اولی ما را به سخنگوی وزارت بهداشت و دومی به اظهارات علیرضا رئیسی معاون وزیر بهداشت ارجاع داد.

مرجع رسمی اعلام آمار وزارت بهداشت است

سیما لاری سخنگوی وزارت بهداشت در این باره در تبادل نظر با خبرنگاران اظهار کرد: مرجع رسمی اعلام آمار ابتلا، بستری و فوت ناشی از ابتلا به ویروس کرونا در کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. این آمارها به صورت روزانه از طرف وزارت بهداشت اعلام می گردد.

وی اضافه نمود: این موارد حاصل پاسخ مثبت تست مولکولی PCR است. هر فردی که با علائم ابتلا به ویروس کرونا به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کند، در صورت صلاح دید پزشک، از او تست گرفته شده و اگر پاسخ تست مثبت باشد، خدمات درمانی یا مراقبتی بر اساس شرایط بیمار انجام می گردد.

لاری گفت: تست های سرولوژی که بعضی با تبلیغات، مردم را تشویق به انجامش می نمایند، شرایط فعلی بیمار از نظر ابتلا به ویروس کرونا را نشان نمی دهد و فقط می گوید که آیا فرد در گذشته به این ویروس مبتلا شده یا خیر. در نتیجه انجام این تست به هیچ عنوان توصیه نمی گردد. از این تست برای کارهای تحقیقاتی استفاده می گردد و تحقیقات مختلفی در کشور با استفاده از تست سرولوژی در حال اجرا است.

سخنگوی وزارت بهداشت ادامه داد: یکی از تحقیقاتی که بر اساس تست سرولوژی صورت گرفته بود، به صورت تقریبی و نه به صورت قطعی، عدد 25 میلیون ابتلا به ویروس کرونا را اعلام نموده بود. مدلسازی ها بر اساس ریاضی صورت می گیرد و اگر قرار باشد در ایران 25 میلیون نفر به ویروس کرونا مبتلا شده باشند با تعمیم آن به سراسر جهان یعنی حدود 30 درصد جمعیت جهان به این ویروس مبتلا شدند که چنین نیست. مبنای عدد 25 میلیون نفر مبتلا در ایران ربطی به تست مولکولی یا PCR ندارد. مبنای جهانی در زمینه ابتلا، بستری و فوت ناشی از ابتلا به ویروس کرونا نیز همین تست مولکولی یا PCR است که در ایران هم انجام می گردد.

اظهارات لاری همچون علیرضا رئیسی معاون وزیر بهداشت بر مبنا بودن تست pcr (از حلق) در شناسایی مبتلایان کرونا تأکید داشت. رئیسی نیز در این باره گفته است: در سطح جهان فعلا تنها تست مورد تایید که نشان دهد فردی به ویروس مبتلاست یا خیر، تست pcr (از حلق) است. تست دیگر با نام تست سرولوژی شناخته می گردد که به هیچ عنوان تستی برای تشخیص بیماری نیست و برای تشخیص بیماری توصیه نمی گردد. اگر قرار باشد فردی کرونا مثبت تلقی گردد باید پاسخ تست pcr در او مثبت گردد.در مجموع در کل جهان 14.5 میلیون نفر به کرونا مبتلا شدند و اعلام عدد 25 میلیون ابتلا به کرونا آمار واقعی مورد تایید و استاندارد کشور ما نیست. آمار استاندارد بر مبنای تست pcr است.

وی اضافه نمود: بنابر توصیه سازمان بهداشت جهانی، تست سرولوژی تنها برای سری اپیدمیولوژی کاربرد دارد که با آن بتوانیم تخمین بزنیم شرایط بروز بیماری در یک منطقه به چه صورت است. در سطح جهان تا به امروز 14.5 میلیون مورد مثبت مبتلا به کرونا گزارش شده است، زیرا پایه اعلام این عدد تست pcr است. اگر بر این اساس قرار باشد بگوییم تعداد مبتلایان در کشورمان 25 میلیون نفر است پس باید بگوییم میزان ابتلای جهانی به کرونا حدود یک میلیارد نفر است.

رئیسی ادامه داد: بر اساس همان پژوهش عنوان شد از هر هزار نفر مبتلا به ویروس، 500 نفر فاقد علامت، 350 نفر علایم خفیف، 150 نفر هم بستری می شوند. با فرض درست بودن اعداد اعلام شده، 150 نفر بستری به ازای هر هزار نفر یعنی باید 3 میلیون نفر تا به امروز در بیمارستان ها بستری می شدند. این یعنی ماهیانه 600 هزار بیمار که اگر کل تخت های کشور را حدود 120 هزار نفر در نظر بگیریم این عدد اعلام شده بیانگر آن است که تعداد زیادی باید در این میان پشت درب بیمارستان ها مانده باشند که چنین نیست. آن پژوهش در حد یک مطالعه قابل احترام است همانگونه که اعداد مختلف این چنینی در سراسر جهان مطرح بوده است.

وی اضافه نمود: فرض کنید در کشوری 80 میلیون نفری، 20 میلیون بدون آنکه اطلاع داشته باشند به ویروس مبتلا شده باشند، تکلیف افرادی که از ابتلا یا عدم ابتلایشان آگاه نیستند چیست؟ ما باید سرنوشت و سلامت خود را به اصول علمی و توصیه های بهداشتی پیوند بزنیم، واقعیت ها مهم است. بیماری درمان قطعی ندارد و واکسن هم هنوز در درسترس نیست. واکسن تا یک سال دیگر هم در دسترس نخواهد بود.رئیسی در کل اظهارات رئیس جمهور را مورد تایید و استاندارد کشور ندانست.