سفر در حاشیه اترک روی خط مرز در قلب ترکمن صحرا - مجله زیتوا

تماشا مکان های کمتر شناخته شده و ماجراجویی یکی از وسوسه های اهالی سفر است. برای همین در این بخش برای شما سفری در راستای کمتر شناخته شده ترتیب داده ایم. سفری که از گرگان شروع می گردد، در حاشیه رود اترک و امتداد خط مرزی ایران و ترکمنستان، در شمالی ترین نقطه استان گلستان و ترکمن صحرای ایران پیش می رود و دوباره به گرگان برمی گردد. اول بهار بهترین زمان برای سفر به این منطقه است، چرا که دشت هایش که سال ها است زیر کشت کلزا (دانه روغنی کانولا) است، در اواخر اسفندماه تا اوایل اردیبهشت، پر از گل های زرد رنگ می گردد و این چشم انداز زیبا تا ده ها کیلومتر شما را در طی این راستا همراهی خواهد کرد؛ تپه های کم ارتفاعی که نه درختی بر آن روییده و نه رودی بر آن جاری است، انگار با رنگ زرد فرش شده است. به جرأت می توان گفت این چشم انداز در تمام ایران بی نظیر است. فصل بهار فرصت مناسبی است تا دل به پیچ وخم رود اترک بسپارید و تماشای های این منطقه را از نظر بگذرانید.

راستا پیشنهادی ما از گرگان شروع و پس از طی راستا در کنار اترک دوباره به گرگان برمی گردد.

از گرگان باید به مراوه تپه و از کنار رود اترک تا اینچه برون برانید و بعدتر به گرگان. در این راستا حدود 570 کیلومتر راه دارید.

از گرگان تا مراوه تپه 236 کیلومتر راه دارید. از گرگان جاده مشهد را در پیش بگیرید تا بعد از مینودشت و گالکیش به دوراهی کَلاله برسید. از داخل شهر کلاله، باید وارد جاده مراوه تپه شوید تا به این شهر برسید. از مراوه تپه به سمت چپ و جاده معروف به بخش هفت بپیچید، از آنجا تا اینچه برون جاده یک بانده است. حدود نیم ساعتی که به سمت جنوب راندید، بعد از سایت پتروشیمی در دست احداث و مرکز بازیافت زباله استان گلستان یک سوله قرمزرنگ نشانه اش است، در دوراهی محمدآباد مطابق با تابلوهای راهنما به سمت راست یعنی گمیشان بپیچید. در گَمیشان هم جاده به سمت جنوب را یعنی به طرف بندر ترکمن در پیش بگیرید. از مراوه تپه تا گمیشان 295 کیلومتر راه دارید. البته بعد از پشت سر گذاشتن بندر ترکمن و کردکوی به گرگان می رسید. از گمیشان تا گرگان هم حدود 57 کیلومتر راه دارید.

بیشتر بدانید

معمولا در اوایل بهار در جاده های اطراف مراوه تپه، دو نوع قارچ خوراکی یکی به نام دومه که شبیه سیب زمینی است و دیگری قارچ سفید به فروش می رسد. می توانید از این قارچ ها بخرید و درباره شکل پختش هم از خود فروشندگان کمک بگیرید.

در شهریورماه منطقه مراوه تپه زیر کشت گیاه آفتابگردان می رود و راستا این سفر را رنگارنگ و بسیار تماشای می کنند. از اوایل اردیبهشت تا شهریور عشایر کرد کرمانج ساکن منطقه مراوه تپه را ترک می کنند. تا پیش از شروع ییلاق آن ها، می توانید با رعایت تمام اصول مردم شناسانه با فرهنگ آن ها از نزدیک آشنا شوید.

استان گلستان و منطقه ترکمن صحرا به دلیل فاصله نزدیک روستاها و شهرها همیشه پر از موتورسیکلت است و به همین دلیل هم حوادث رانندگی موتورسیکلت در این منطقه بالا است. در جاده های این منطقه و به خصوص در شب، بسیار مراقب موتورسوارها باشید.

تماشای های تاریخی

تماشای های تاریخی بخش مهمی از جذابیت های سفر در شمال استان گلستان است.

گرگان

گرگان مرکز استان گلستان است و بافت تاریخی تماشایی ایی دارد. برای تماشا مکان های تاریخی گرگان باید پیاده از میدان شهرداری که مرکز شهر گرگان است، وارد بازار نعل بندان شده و از آنجا ابتدا بازدید را از مسجد جامع گرگان شروع کنید.

مسجد جامع: این مسجد بنای چهار ایوانی و دارای منار ه ای بسیار زیبا است. مسجد جامع معمولا تا قبل از اذان ظهر بسته است و بعد از آن باز می گردد. مناره تاریخی و زیبای این مسجد را می توانید از بیرون مسجد و کنار در ورودی اش ببینید.

موزه صنایع دستی: این موزه اولین موزه صنایع دستی استان گلستان است، در خانه قاجاری امیرلطیفی و خیابان شهداء، کوچه لاله سوم، کنار پارکینگ طبقاتی واقع شده است.

امامزاده نور (ع): در راه غرب بازارچه و پس از موزه صنایع دستی، به امامزاده نور (ع) و خانه های تاریخی بسیار زیبای گرگان می رسید. بنای هندسی امامزاده نور (ع) بسیار زیبا است و می توانید علاوه بر زیارت به تماشای این بنا بنشینید.

خانه های تاریخی: اطراف امامزاده نور (ع) خانه های تاریخی تقوی، شیرنگی و باقری واقع شده است. خانه های تقوی و شیرنگی را در ساعت های اداری می توان بازدید کرد، چرا که محل استقرار اداره کل میراث فرهنگی گلستان است. خانه تاریخی باقری هم ساختمانی است اعیانی، دارای هفت حیاط و 55 اتاق که قرار است اقامتگاه سنتی گردد.

محله های تاریخی: در ادامه راستاتان ضمن گشتن در محله های مختلف می توانید از محله درب نو و مدرسه تاریخی عمادیه هم تماشا کنید. چهارراه میدان و میدان عباسعلی را حتما ببینید. اگر عصر پنجشنبه آنجا باشید، بنا به رسمی قدیمی از گذشته های بسیار دور، رهگذران و افراد حاضر در بازار با نان و ماست نذری از شما پذیرایی می کنند.

خرید: در گرگان هم می توانید از صنایع دستی ترکمن و بلوچ های ساکن این استان زیورآلات و لباس های محلی بخرید.

کلاله

شهر کلاله یکی از شرقی ترین شهرستان های استان گلستان است که در خود شهر و اطرافش، آثار تماشایی بسیار دارد.

دیوار دفاعی گرگان: اگرچه دیوار تاریخی گرگان، محدوده وسیعی را شامل می شده، اما امروز تنها بخش های کوچکی به جای مانده است. در راستا کلاله به مراوه تپه و دقیقا کنار جاده می توانید چندین سایت حفاری شده و شناسنامه دار این دیوار تاریخی را ببینید. گفته می گردد تاریخ ساخت این دیوار تا دوره ساسانیان عقب می رود و هدف از ساخت آن حفاظت از ساکنان جنوب دیوار در برابر قبایل بیابانگرد شمال دیوار بوده. سازمان میراث فرهنگی در بعضی نقاط، با نصب پایه های سیمانی نارنجی رنگ راستا دیوار را تعیین کرده است. متاسفانه در دوره های مختلف اهالی روستاها و شهرهای راستا دیوار، از سنگ ها و مصالح آن دیوار برای ساخت خانه هایشان استفاده کرده اند و هنوز از سنگ های قرمز این دیوار می توانید در خانه های آن ها ببینید.

مسجد و مدرسه کریم ایشان: تقریبا 45 کیلومتری شمال کلاله و قبل از مراوه تپه دقیقا کنار جاده می توانید مسجد و مدرسه علمیه ای معروف به کریم ایشان مربوط به دوره قاجار را ببینید. سبک معماری این مسجد، بسیار شبیه معماری بناهای منطقه ها آسیای مرکزی است. این مجموعه با گچبری ها و آجرکاری هایی با اشکال میوه، ظروف و اسلحه و همین طور نقش شیر و خورشید تزئین شده است.

مقبره مختومقلی فراغی: چند کیلومتر بعد از خروج از مراوه تپه در سمت راست جاده بنای تازه ای می بینید که شاید در این محدوه، کمی تعجب آور باشد. این بنا مقبره مختومقلی فراغی شاعر ترکمن است که در روستای آق توقای واقع شده است. در کنار مقبره مختومقلی قبر پدرش دولت محمد آزادی واقع شده است. ترکمن ها هر سال در سالروز تولدش در اردیبهشت ماه مراسمی در اینجا برگزار می کنند.

تماشای های طبیعی

پارک جنگلی قرق: از گرگان که خارج شوید و به سمت علی آباد برانید، حدود 15 کیلومتر مانده به علی آباد، پارک جنگلی قرق در سمت راستتان است، می توانید صبحانه را در این پارک بخورید. در این پارک جنگلی تماشایی، علاوه بر آنکه می توانید از محل نگهداری ده ها گوزن های قرمز یا مرال زیبا تماشا کنید، می توانید زیر نظر ماموران پارک به آن ها غذا بدهید.

آبشار بالی قایه: این آبشار در روستایی به همین نام و حدود 17 کیلومتری مراوه تپه و چهار کیلومتری چناران واقع شده است. در گردش و تفریح در بالی قایه با یک تیر چند نشان می زنید؛ چراکه جنگل، کوه، رودخانه و آبشار برای تماشا وجود دارد. آبشار روستا، حدود 500 متری شمال غربی روستا است.

مراتع مرزی: در ادامه این راستا بعد از آق توقا تا ده ها کیلومتر مراتعی را خواهید دید که میان عشایر کرمانج و ترکمن و کتولی ها تقسیم شده است. احتمالا در این فصل گله های گوسفند را روی این زمین ها در ساختمان های موقتی خودشان که به آن ها آرام می گویند، خواهید دید. در این راستا علاوه بر تپه های کوچک مینیاتوری، قبرستان های کوچک محلی را هم خواهید دید.

رود اترک: راستا 170 کیلومتری مراوه تپه تا اینچه برون بهترین راستای است که می توانید رود اترک را ببینید. تقریبا هفت کیلومتر بعد از مراوه تپه، رود اترک از دور پیدا می گردد. البته در بیشتر این راستا، دره های عمیق فاصله رود تا جاده را پر کرده اند و بیشتر باید به چشم انداز رودخانه دل خوش کنید. البته در بعضی نقاط می توانید خودرو را پارک کنید و با احتیاط پایین بروید.

تالاب آلاگل: تالاب آلاگل در راستاتان به گمیشان واقع شده است. این تالاب در زمستان میزبان هزاران پرنده مهاجر است. البته چند سالی است که بخش زیادی از آب این آبشار هم خشک شده و بخشی از طبیعت این آبشار از بین رفته است. شکار در این تالاب ممنوع است و فقط برای گشت و گذار و پرنده نگری می توانید واردش شوید.