معرفی بوصیر یا گل ماهور و خواص درمانی - مجله زیتوا

نویسنده: صمصام صانعی

گل ماهور گونه های مختلفی دارد که حدود 40 گونه از آن در ایران رویت شده است. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که خواص دارویی داشته و در طب سنتی هم کاربرد دارد اشاره شده است.

نام علمی:

Verbascum thapsus L.، نام فرانسه Bouillon Blanc و نام انگلیسی آن Mullein می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بوصیر، بوسیر، گل ماهور، علف ماهور، آذان الدّب، بریر و قُلومُس نامیده شده است.

تیره گیاه:

گل میمون Scrophunariaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و چند ساله به ارتفاع حدود 50 سانتی متر گاهی موارد بیشتر با ساقه ای ضخیم، برگ های آن در قسمت پایین ساقه، بزرگ، بیضوی، بدون دمبرگ، ساقه در آغوش و نوک تیز و برگ های فوقانی ساقه، دمبرگدار و تقریباً نوک کند می باشند. گل های آن زود اُفت، پوشیده از تارهای پنبه ای سفید و رنگ گلها زرد یا حنایی و در برخی ارقام قرمز و یا سفید است.

بیشتر بخوانید: نسخه ترکیبی داروهای معرق و ضد تعرق

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

اغلب در اروپا، آسیا و در ایران بیشتر در استان های گلستان، مازندران، گیلان و همدان انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود:

در گل های گیاه اسانسی به رنگ زردِ روشن، ماده قندی و لعاب فراوان، در برگ های بوصیر یک ماده تلخ، مواد ساپونین، آلفا کاروتن، اسانس، رزین و لعاب و در ریشه آن ماده ای به نام ورباسکوز تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ، گل و ریشه.

نحوه مصرف:

معمولاً به صورت دم نموده یا جوشانده استفاده می نمایند.

خواص درمانی گل ماهور:

> تسکین دهنده سرفه های مقاوم و مفید برای ورم نای، خلط آور و ضد برونشیت، معرق و ضد تشنج می باشد. ضمناً برای سرما خوردگی، نزله دستگاه های تنفسی، نفس تنگی، کم اشتهایی، کم ادراری، ورم مثانه، اسهال های ساده و قولنج هم مفید است. در استعمال خارجی جوشانده گل ماهور التیام بخش زخم های سطحی و نرم نماینده و به صورت غرغره برای آسم مفید می باشد.

خواص درمانی برگ:

ادرارآور، برطرف نماینده ناراحتی های تنفسی، آرام بخش، مسکن و برای درمان آب آوردن بدن مفید است. در استعمال خارجی جوشانده برگ های گیاه به صورت غرغره تسکین دهنده درد دندان و سرفه های کهنه می باشد و دم نموده برگ ها مخلوط با سرکه داغ برای کمپرس بواسیر مؤثر است.

تذکر:

مصرف گل ماهور برای خانم های باردار و مادران شیرده ممنوع می باشد.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون