ورق نوردی چیست؟
به گزارش مجله زیتوا، ورق های نوردی یا به اصطلاح نورد شده، همان ورق های فولادی اصلی نظیر گرم و سرد هستند که در بازار آهن آلات با نام های سیاه و روغنی معروفیت یافته اند. این فلزات کاربردهای به سزایی را در صنایع مختلف به خود اختصاص می دهند و ماده اولیه و ابتدایی برای ساخت آن ها شمش یا اسلب فولادی می باشد که با ضخامت بالا و سطح مقطع مستطیلی شکل تحت فرآیند های مختلف نورد گرم و نورد سرد قرار می گیرد تا ورق های فولادی فراوری شوند.
هر کدام از این شیت ها یا ورق ها با ابعاد، خواص، کیفیت ها و ویژگی های مختلفی تولید می شوند و عناصر اولیه ترکیبات هر کدام با دیگری فرق دارد. به طور مثال ورق گرم یا سیاه که ابتدایی ترین ورق فولادی نورد شده شناخته می شود، نه تنها در مصارف عمومی و معمولی، بلکه در موارد صنعتی و مهم نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از این رو برای شناخت بهتر شما مخاطبان، در ادامه به آنالیز جزئیات ورق های نوردی پرداخته شده است.
فرآیند تولید ورق نوردی
همان طور که اشاره شد، تولید ورق های گرم و سرد بسته به ماده اولیه ای که دارند، فرق دارد. به طور مثال برای تولید ورق سیاه، اسلب فولادی ابتدا گرم شده و سپس تحت فرآیند نورد قرار می گیرد که مراحل آن در زیر توضیح داده شده اند، اما پیش از مراجعه به آن ها بهتر است بدانید ساخت ورق سرد در ادامه این مراحل واقع شده است؛ به طوری که ورق سیاه تولید شده ابتدا اسیدشویی می شود و تحت فرآیند نورد سرد با دمای زیر تبلور قرار می گیرد و عملیات های خاص خود را دارد.
- ابتدا اسلب یا تختال فولادی با ابعاد و تحت استانداردهای معین به وسیله تولید سنگ آهن معدنی تولید می شوند و وارد کوره های پیش گرم می گردند.
- پس از رسیدن تختال به دمای 1200 تا 1300 درجه سانتی گراد، از کوره پیش گرم بیرون آورده شده و وارد خط پوسته شکن عمودی می شوند.
- واحد پوسته شکن عمودی با استفاده از اعمال فشار آب فراوان به اسلب ها، سبب از بین رفتن لایه های زبر و اکسیدهای آن ها می شود.
- مرحله بعدی شامل عبور تختال ها از یک سری غلتک های رفت و برگشتی می باشد که علاوه بر صاف کردن سطح به صورت مداوم سبب کاهش ضخامت آن ها تا حد مورد نظر می شوند.
- سپس شیت های سیاه یا گرم تولیدی تحت آزمایش های فراوان قرار گرفته و پس از تست نهایی بر روی بسترهای خنک کننده در واحد کولینگ کاهش دما می یابند.
- در نهایت ورق های سیاه یا نوردی تولیدی بسته به تولید کارخانه به صورت رول یا شیت های فابریک درآمده و بسته بندی می شوند.
انواع محصولات ورق نوردی
ورق نورد گرم
ورق نورد گرم همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، یکی از ابتدایی ترین محصولات تخت فولادی شناخته می شود که با داشتن ویژگی هایی نظیر مقاومت و استحکام بالا در برابر خستگی، ضربه، فشار، حرارت و خوردگی، داشتن بازه ضخامتی و ابعادی متنوع، قابلیت تولید به صورت رول و شیت، گریدها و کیفیت های متنوع، از کاربردهای به سزایی در صنایع مختلف برخوردار است. علاوه بر این موضوع ورق گرم نوردی در تولید سایر ورق های فولادی نظیر سرد و پوششی، مقاطع پروفیل و … نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
بعلاوه باید گفت دو گرید اصلی ورق گرم نوردی با نام های ST37 و ST52 معروفیت یافته اند و هر کدام با توجه به عناصر تشکیل دهنده اسلب اولیه آن ها دارای خواص مکانیکی و فیزیکی منحصر به فردی هستند. مقاومت کششی و چکش خواری ورق های سیاه نوردی نیز سبب معروفیت بیشتر آن ها شده است.
ورق نورد سرد
ورق نورد سرد یا روغنی دومین ورق تخت فولادی شناخته می شود که در واقع از انجام عملیات بر روی ورق سیاه تولید می شود. بر خلاف ورق های سیاه، ورق های روغنی سطحی بسیار صاف و صیقلی و درخشنده ای را به خود اختصاص می دهند؛ زیرا تحت حرارت بالا و نورد گرم تولید نمی شوند. هدف از تولید این محصولات در واقع بهبود خواص مکانیکی و سطح ظاهری ورق های گرم می باشد، اما بهتر است بدانید محصولات سرد تنوع ابعادی، ضخامتی و کیفیتی خاصی ندارند و تنها در چند گرید محدود، اما کاربردی تولید و عرضه می شوند.
از ورق های روغنی علاوه بر مصارف ظریف و حساس صنعتی و عمومی، در ساخت سایر ورق ها و مقاطع فولادی نظیر ورق های گالوانیزه، رنگی، قلع اندود، پروفیل های مختلف و … نیز استفاده می شود. نرخ ورق روغنی (https://www.ahaninfo.ir/products/%D9%88%D8%B1%D9%82-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%81-%D8%B3%D8%B1%D8%AF) نیز از ورق های گرم بیشتر می باشد. با این وجود بهتر است بدانید برای تولید آن ها، ورق گرم نوردی یا همان سیاه با کیفیت متناسب ابتدا اسیدشویی شده و تحت عملیات هایی نظیر شستشو، نورد سرد، آنیلینگ و … قرار می گیرد.
تفاوت نورد گرم و نورد سرد
از مهم ترین تفاوت های نورد گرم و نورد سرد که دو نوع از اصلی ترین فرآیندهای تولید ورق ها و مقاطع فولادی به شمار می آیند، می توان به تمایز در دما اشاره نمود. دما در فرآیند نورد گرم در حدود 932 درجه سانتی گراد در نورد گرم و 1300 درجه در مرحله پیش گرم می باشد؛ این در صورتی است که نورد سرد در دمای معمولی فضا انجام گرفته و بیشتر از حرارت، با اعمال فشار سبب کاهش ضخامت ورق ها می شود.
دومین تفاوت این عملیات ها در ماده اولیه مورد استفاده و در نتیجه خواص می باشد. اسلب یا تختال در واقع مقطع نیمه نهایی فولادی بوده و تحت فرآیند نورد گرم خواصی نظیر استحکام کششی و فشاری را به دست می آورد. در صورتی که برای نورد سرد، ورق سیاه با داشتن خواص منحصر به فرد و تحت استاندارد های متفاوت مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد ورق های نوردی
ورق های نوردی به صورت گرم یا سرد بسته به کیفیت و گریدی که دارند، در مصارف مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. به طور مثال کیفیت ST37 از ورق سیاه تحت فرآیند نورد گرم تولید شده و در مصارف عمومی و معمولی مورد استفاده قرار می گیرد. این در صورتی است که اصلی ترین کیفیت ورق روغنی یعنی ST12 در حساس و ظریف به کار برده می شوند. با این وجود در ادامه به آنالیز کاربردهای ورق گرم نوردی در صنعت پرداخته ایم:
- ساخت و ساز
- تجهیزات خودروسازی
- لوله سازی
- تجهیزات نفت، گاز و پتروشیمی
- پل سازی، جاده سازی و سد سازی
- ساخت سوله
- صنعت کشتی و تجهیزات دریایی
- حمل و نقل و …
مزایای ورق نوردی
ورق های نوردی با داشتن مزیت های زیر از محبوبیت زیادی در تمامی صنایع بهره مند شده اند، اما بهتر است بدانید اصلی ترین کاربرد آن ها ساخت سایر ورق های فولادی نظیر سرد، پوششی و مقاطع پروفیل می باشد.
- قابلیت انعطاف پذیری
- جوش پذیری و چکش خواری بالا
- مقاومت در برابر حرارت، فشار، ضربه، خوردگی
- درجه سختی متناسب
- تنوع ابعادی
- تنوع در گرید و استاندارد تولید
- خواص مکانیکی متناسب با کاربرد
چقدر می پسندید؟
منبع: اتاق