نرخ تشکیل سرمایه از مصرف سرمایه عقب افتاده است
به گزارش مجله زیتوا، اقتصاد ایران در سال 98 شاهد روزهای سختی بود؛ برای نخستین بار در طول تاریخ، میزان تشکیل سرمایه از مصرف سرمایه عقب افتاد؛ یعنی بیشتر از آنچه سرمایه گذاری کنیم، از سرمایه های گذشته مصرف کرده ایم. این اتفاق اگرچه در یک خط شاید ترسیم کننده بحران نباشد، اما واقعیت آن است که هشداری جدی است و می تواند اقتصاد کشور را در شرایط خطیری قرار دهد.
محمدقلی یوسفی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفت وگو با پایگاه خبری اتاق ایران می گوید: شرایط اقتصاد ایران به گونه ای است که نشان از شرایط سخت دارد. اقتصاد ما با فشار تحریم های سخت روزگار سپری می کند. یعنی در شرایط تحریم انتقال تکنولوژی، انتقال کالاهای سرمایه ای به داخل صورت نمی گیرد.
یوسفی می گوید: اگر تشکیل سرمایه را یکی از معیارهای اصلی رشد، شکوفایی و رونق اقتصادی قرار دهیم، سرمایه گذاری در اقتصاد ایران عملاً صورت نمی گیرد. ما مجبور هستیم تکنولوژی موردنیاز صنعت و تولید را از کشورهای دیگر وارد کنیم و این عملاً اتفاق نمی افتد.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه می دهد: اگر لازم به سرمایه گذاری در اقتصاد باشد، ما بیشتر در حوزه فعالیت های غیرمولد و خدماتی سرمایه گذاری می کنیم؛ این ها اگرچه زودبازده هستند ولی کمکی درنهایت به اقتصاد تولیدمحور نمی کنند و تاثیری در بالا بردن حجم سرمایه گذاری اقتصادی ندارد.
یوسفی معتقد است: تا زمانی که ما نتوانیم تکنولوژی و کالای سرمایه ای و ماشین آلات و قطعات صنعتی وارد کنیم معلوم است که نه تولید داخلی رونق می گیرد و نه شرکت جدیدی تأسیس می شود. آن شرکت هایی که از دهه 40 در ایران تأسیس شده اند ماشین الات شان در حال استهلاک است، و حتی کارایی اصلی خود را از دست داده اند و نیاز به بازسازی و نوسازی و تجدید ساختار دارند. یعنی نرخ تشکیل سرمایه از مصرف سرمایه عقب افتاده است و این شرایط محصول شرایط تحریم است.
به گفته یوسفی محصولات شرکت های قدیمی با دستگاه های قدیمی به درد نیاز دنیای امروز نمی خورد. در نتیجه باید فکری به حال این صنایع بشود.
او تصریح می کند: مثلاً این روزها تقاضا برای تلفن ثابت کمتر شده است، تقاضا برای برخی کالاها مثل کولر آبی که قبلاً در ایران تولید می شد کمتر شده است؛ این کالاها جایگزین زیادی پیدا کرده و هنوز هم کالای تولید شده در ایران خود را به علم جدید مجهز نکرده است. الان سبد خرید شهروندان از کالای سنتی خالی شده و تقاضای مصرف کننده متحول شده است.
یوسفی تاکید می کند: صنعت در ایران به تکنولوژی نوین نیاز دارد ولی صنایع ما به تکنولوژی قدیمی متکی هستند. در این شرایط استهلاک سرمایه بیشتر شده است، در نتیجه آن سرمایه ای که باید جایگزین سرمایه قدیمی شود، با افت تولید و سرمایه گذاری، تأثیر منفی بر اقتصاد روبرو هستیم. کاهش سرمایه مولد بر روی اشتغال و بالا بردن نرخ بیکاری اثر مستقیمی دارد.
منبع: اتاق بازرگانی ایران