از نظر بارگاس یوسا، بورخس پایه گذار سبکی موجز در نثر اسپانیایی است، یوسا دنیا ادبی بورخس را بسیار دور از دنیا خود می داند - مجله زیتوا

لطفا ابتدا کمی توضیح دهید که کتاب نیم قرن با بورخس شامل چه موضوعات و مطالبی است و چگونه و طی چه مدت زمانی گرد آوری شده است؟

در این کتاب دو مصاحبه بارگاس یوسا با بورخس آمده که یکی در سال 1963 و دیگری در سال 1981 انجام گرفته است. علاوه بر این ها، کتاب شامل مقالاتی از بارگاس یوسا درباره جنبه های مختلف آثار و شخصیت بورخس است؛ از سبک دقیق و پاکیزه نثرنویسی او گرفته تا تأثیرش بر دیگر نویسندگان اسپانیایی زبان و نیز موضع گیری های سیاسی این نویسنده آرژانتینی. این مقالات و جستارها در یک بازه زمانی پنجاه و اندی ساله به نگارش درآمده اند.

اینکه نویسنده بزرگی مانند یوسا درباره نویسنده بزرگ دیگری مانند بورخس بنویسد بسیار جالب است. کمی درباره ارتباط این دو چهره مطرح ادبی و علت اینکه یوسا چنین ارادتی به بورخس داشته برای مان بگویید.

بارگاس یوسا همیشه خود را از علاقه مندان به سبک بورخس دانسته است؛ هرچند در جوانی تحت تأثیر ژان پل سارتر و دیدگاه های او درباره لزوم تعهد نویسنده به جامعه و رخدادهای زمانه اش بود و بورخس از این منظر با نویسنده آرمانی او فاصله داشت، علتش هم این بود که علاقه ای به سیاست و قصدی برای ایجاد تحول در جامعه از خود نشان نمی داد؛ اما آن طور که خود بارگاس یوسا اشاره می نماید، در نخستین مواجهه با نوشته های بورخس، از پالودگی نثر او و تسلط بی بدیلش بر ادبیات سایر ملل دنیا، جا خورده است و از آن موقع تا به امروز مرتباً به آثار این نویسنده رجوع می نماید و از جنبه های مختلف ادبی و زبانی آن بهره می گیرد. از نظر او، بورخس پایه گذار سبکی شسته رفته و موجز در نثر زبان اسپانیایی است. البته این نخستین بار نیست که بارگاس یوسا به آثار نویسندگان دیگر می پردازد و به آنان ادای احترام می نماید. قبلاً در مورد نویسندگان و سرایندگانی چون گابریل گارسیا مارکز، ویکتور هوگو، گوستاو فلوبر و روبن داریو نیز چنین نموده بود.

یوسا در این کتاب به چه ابعادی از زندگی بورخس پرداخته است؟ آیا فقط زندگی کاری و حرفه ای او به مخاطب معرفی می گردد یا جنبه های جدیدی از زندگی بورخس هم توضیح داده می گردد؟

کتاب به جنبه هایی از زندگی شخصی بورخس هم می پردازد، از جمله نوع ارتباط او با مادرش یا دیگر زنانی که در زندگی او بوده اند. جستاری هم به سال های پایانی عمر بورخس در کنار همسرش اختصاص دارد. بعلاوه بعضی از موضع گیری های سیاسی بورخس در دوره های مختلف زندگی اش را نیز نقد می نماید.

آیا مطالب این کتاب به نوعی نقد و تحلیل داستان ها و آثار بورخس هستند؟

بله. تا حدی این گونه است. البته بارگاس یوسا از ورود به جزئیات تخصصی، که شاید برای مخاطبان خسته نماینده باشد، می پرهیزد و به جنبه های کلی آثار و ویژگی های عمده داستان ها و سبک نگارشی بورخس اشاره می نماید.

به نظر شما مهمترین ویژگی نثر و آثار بورخس و یوسا چیست؟ آیا شباهت هایی بین آثار و نوشته های این دو وجود دارد؟

بارگاس یوسا رمان نویس است و رمان هایش مبتنی بر واقعیت و خالی از عناصر خیال پردازانه اند؛ حال آنکه بورخس هیچ گاه رمان ننوشت و حتی این گونه ادبی را چندان نمی پسندید. او مقاله و داستان کوتاه نوشت و در داستان هایش از عناصر خیال پردازانه و فراواقعی به وفور استفاده می کرد. از این منظر، ماهیت کار این دو با هم تفاوت بنیادین دارد و بارگاس یوسا دنیا ادبی بورخس را بسیار دور از دنیا خود می داند.

مخاطبان این کتاب چه کسانی هستند؟

تمامی علاقه مندان به ادبیات، به ویژه ادبیات آمریکای لاتین و کسانی که آثار این دو نویسنده را دنبال می نمایند، می توانند از خواندن این کتاب بهره ببرند. از سوی دیگر، این کتاب می تواند سرشروع و مقدمه خوبی باشد برای کسانی که می خواهند خواندن آثار خورخه لوئیس بورخس را شروع نمایند.

کتاب نیم قرن با بورخس اثر ماریو بارگاس یوسا با ترجمه سعید متین با جلد شومیز در 104 صفحه و به بهای 33 هزار تومان از سوی نشر برج منتشر شده است.