خبرنگاران تاثیر فرایند عناصر اقلیمی بر جمعیت کرم خراط در استان مرکزی مطالعه شد - مجله زیتوا

دکتر مظاهر یوسفی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگاران اضافه کرد: گردو از جمله درختان با ارزشی است که از نظر اقتصاد باغداری اهمیت خاص دارد و مغز میوه آن از اقلام مهم صادراتی کشور محسوب می شود.

وی ادامه داد: کرم خراط گردو از جمله آفات چوب خوار است که خسارت زیادی به درختان گردو وارد کرده و لاروهای این آفت با تغذیه از چوب درخت گردو و خشکاندن این درخت ارزشمند، موجب کاهش کمی و کیفی میوه گردو می شود.

رئیس بخش تحقیقات گیاه پزشکی و عضو هیات علمی و پژوهشگر بخش تحقیقات گیاه پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، گفت: فرایند رو به رشد جمعیت این آفت طی سال های اخیر در باغ های گردو مناطق مختلف کشور معضلی جدی است که مطالعه مذکور با هدف مهار این مشکل اجرا شده است.

یوسفی گفت: طبق الگوی اقلیمی، دمای هوا حدود یک و هفت دهم تا چهار و 9 دهم درجه سانتیگراد از سال 1990 تا 2100 افزایش می یابد و این افزایش دما اثرات قابل ملاحظه ای روی زندگی حشرات دارد که کرم خراط گردو نیز از آن مستثنی نیست.

وی ادامه داد: تغییرات اقلیمی روی بیولوژی و سایر گونه های یک اکوسیستم از جمله گیاه خواران، دشمنان طبیعی (پارازیت ها، پرداتورها، پارازیتوئیدها و پاتوؤن ها) و هایپر پارازیت ها نیز تاثیرگذار است و این تاثیر بر روی جوامع می تواند به صورت کوتاه مدت و یا بلند مدت باشد.

رئیس بخش تحقیقات گیاه پزشکی و عضو هیات علمی و پژوهشگر بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: اثرات کوتاه مدت شامل تاثیر مستقیم دما روی ویژگی های مختلف جدول زندگی شامل طول دوره رشد و نمو، تعداد نسل سالانه، میزان باروری، نسبت جنسی و زنده مانی بوده و اثرات طولانی مدت شامل ایجاد تغییرات ژنتیکی در جمعیت است که در جهت سازگاری با تغییرات اقلیمی صورت می گیرد.

یوسفی گفت: این تحقیق با هدف بررسی تاثیر عوامل اقلیمی بر تغییرات جمعیت، خسارت، سطح آلودگی و انتشار کرم خراط گردو در مناطق مختلف کشور انجام شد و نتایج آن علاوه بر شفافیت برخی از دلایل طغیان آفت، کمک قابل ملاحظه ای به پیش بینی جمعیت آفت در سال های آینده داشته و برنامه ریزی برای کنترل آفت در آینده ایفا می کند.

وی ادامه داد: نتایج این مطالعات بیانگر آن است که تغییرات اقلیمی در عناصر دمایی و بارشی در حد فاصل سال های 1386-1397 در اراک زیاد بوده و عمده این تغییرات شامل افزایش عناصر دمایی (به ویژه میانگین دمای سالیانه، میانگین دمای حداکثر، میانگین دمای حداقل، میانگین دمای دی ماه، میانگین دمای فصل های پاییز و زمستان)، کاهش تعداد روزهای یخبندان، کاهش بارش و رطوبت نسبی بوده است.

رئیس بخش تحقیقات گیاه پزشکی و عضو هیات علمی و پژوهشگر بخش تحقیقات گیاه پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: این تغییرات بر بسکمک از فرآیندهای بیولوژیکی تاثیر دارد زیرا اقلیم مهمترین عامل دگرگونی و تکامل موجودات زنده و خاک بوده و تغییر اقلیم به معنای تغییر در تنوع و فراوانی موجودات است و اثرات قابل توجهی در جامعه گیاهی و جانوری منطقه دارد.

یوسفی ادامه داد: این تغییرات ممکن است شرایط زیستی را برای توسعه و طغیان برخی گونه های آفت نامساعد کند و برای برخی دیگر ویژگی موثر ایجاد کند و نتایج این برسی حاکی از آن است که کرم خراط گردو از مهمترین آفاتی است که تغییرات اقلیمی سال های اخیر نظیر افرایش دما، کاهش تعداد روز یخبندان و کاهش بارش و رطوبت نسبی در آن موجب طغیان آفت در مناطق مختلف کشور می شود.

وی اضافه کرد: این بررسی نشان داد پارامترهای جمعیتی آفت شامل شمار شب پره شکار شده (در هر تله)، درصد سرشاخه آلوده هر درخت، سوراخ های فعال روی تنه هر درخت و سطح آلودگی نیز فرایند افزایشی معنی داری را در بازه زمانی 1385 تا 1397 نشان داده است.

رئیس بخش تحقیقات گیاه پزشکی و عضو هیات علمی و پژوهشگر بخش تحقیقات گیاه پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: نتایجحاکی از آن است که عناصر اقلیمی تاثیر قابل ملاحظه ای بر تغییرات جمعیت، درصد آلودگی تنه و سرشاخه درختان گردو و گسترش سطح آلودگی به کرم خراط داشته و به طور کلی افزایش عناصر دمایی موجب افرایش جمعیت آفت، افزایش خسارت و گسترش سطح آلودگی شده است.

یوسفی گفت: در صورتی که افزایش تعداد روزهای یخبندان و افرایش میزان رطوبت نسبی سالانه موجب کاهش جمعیت آفت، کاهش خسارت و کاهش سطح آلودگی شده است.

وی ادامه داد: بر اساس نتایج این پژوهش سطح گسترش آفت به طور قابل توجهی در مناطق مختلف کشور افزایش داردو پیش بینی می شود برای سال های آینده فرایند گسترش آن تداوم یابد بنابراین شناخت و آگاهی از شرایط اقلیمی و تغییرات ایجاد شده در گذشته و پیش بینی آن برای آینده کمک قابل ملاحظه ای به متولیان حفظ نباتات کشور در برنامه ریزی صحیح و اجرای طرح های مدیریت کنترل تلفیقی آفات خواهد کرد.

مرکز تحقیقات کشاورزی استان مرکزی در سال 62 و مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان سال 72 به بهره برداری رسیده است که با ادغام وارتخانه های کشاورزی و جهاد سازندگی در سال 79 با عنوان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی سپس در سال 94 با ادغام مراکز آموزش جهاد کشاورزی استان ها این مرکز با نام مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فعالیت می کند.

این مرکز دارای بخش های تخصصی پژوهشی مشتمل بر گیاه پزشکی، منابع طبیعی، آبخیزداری، زراعی و باغی، فنی و مهندسی است.

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی دارای هفت ایستگاه تحقیقاتی است که بستر مناسبی برای اجرای طرح های تحقیقاتی فراهم کرده است.

2 ایستگاه از این ایستگاه ها به صورت ملی (پردیس تحقیقات و آموزش ملی لوبیای خمین و پردیس تحقیقات و آموزش انار ساوه) و پنج ایستگاه دیگر (ایستگاه منابع طبیعی مهندس یونسی خسبیجان، گیاهان دارویی علی آباد، علوم دامی فدک، آبخوان داری خشکرود و ایستگاه تحقیقات کشاورزی اراک) به صورت استانی فعالیت می کنند.