مطالعات قوم باستان شناسی به مکران رسید - مجله زیتوا

ایسنا: حسین واحدی، با بیان این که پروژه مطالعات شناسایی باستان شناسی سکونتگاه های منطقه سفید کوه مکران در نیک شهرِ سیستان و بلوچستان، در قالب یک پروژه مطالعات قوم باستان شناسی جوامع است، ادامه داد: در این پروژه جوانب مطالعات انسان شناسی و قوم باستان شناسی با موضوع فصل اول برنامه آنالیز باستان شناسی برای اولین بار در منطقه سفیدکوه مکران در مرکز استان سیستان و بلوچستان در حال اجرا است.

او با بیان این که در این فصل از آنالیز، شواهد ویژه باستان شناختی و مردم شناختی از جوامع کمتر شناخته شده سفیدکوه بدست آمد، اضافه نمود: از بارزترین شواهد به دست آمده می توان به کشف شواهد معماری مدور که تداوم آن تا امروز در منطقه سفیدکوه قابل مشاهده بوده و همینطور شواهدی از سفال هایی مشکوک به دوره مس و سنگ در کنار گونه سفال خاصی که به لوندو (Londo) معروف است اشاره نمود.

این باستان شناس با اشاره به این که نتایج آزمایشات گاه نگاری مطلق بزودی دریچه جدیدی را در این زمینه به روی ما باز کند، گفت: بعضی از محققان بر اساس یافته های باستان سنجی بلوچستانِ پاکستان این گونه سفالی را متعلق به سده دوم و سوم پیش از میلاد می دانند که این تاریخ می تواند در بلوچستان ایران متفاوت باشد.

سرپرست هیئت باستان شناسی سفیدکوه مکران، سفال های لوندو را جزو سفال های شاخص بلوچستان دانست که می توان این گونه سفال را در لایه های آغازین تپه یحیی کرمان، محوطه کفتری فارس، تمامی غرب پاکستان مانند محوطه های (جهاوالان، بودی بوتی و لاس بلا، محوطه دامب کوه ، هزارمردی بمپور) و محوطه قلعه گیو در خراسان جنوبی یافت، تاکید نمود: سفال لوندو جز دومین گروه سفالی حاشیه خلیج فارس، دریای عمان و منطقه مکران است که شاهدی بر تجارت میان مردمان منطقه است.

او افزود: تیم آنالیز منطقه سفیدکوه مکران در این فصل به دنبال شواهدی مبنی بر حضور محوطه های باستانی در این منطقه صعب العبور در کنار پروژه قوم باستان شناسی که بر موضوع شناسایی، آنالیز و ثبت جوامع ساکن در ارتفاعات سفیدکوه راسخ است، بود؛ تا تداوم الگوی استقراری این مردمان و دهکده های مورد مطالعه را شناسایی و ثبت کند.

وی همچنین با تاکید بر این که در کنار یافته های یاد شده در این فصل از آنالیز، شواهد تازه ای از وجود دمب هایی بیضی شکل، مدور و پشته ای که بسیار حائز اهمیت است، آشکار شد، گفت: باتوجه به کشف نمونه های النگوی شیشه ای، قطعات سفالی به دست آمده و شواهد مردم شناختی در کنار یک نمونه گور مدور شناسایی شده که نمونه های آن در مناطق همجوار چون پاکستان و عمان (محوطه هایی چون هیفت، ام النار و جعلان) در بازه زمانی پیش از تاریخ شناسایی شده است.

بنا بر گزارش، روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سرپرست هیئت باستان شناسی سفیدکوه مکران تاکید نمود: این احتمال می رود که منطقه مکران و بخصوص سفیدکوه تحت سیطره جوامع نیمه کوچرو بوده و یکی از مناطق مهم در تجارت بین جوامع حاشیه جنوبی خلیج فارس و جوامع دشت های وسیع بلوچستان و سیستان و مناطق همجوار به شمار می رفته است.

به گفته او؛ در این آنالیز شواهدی از گورستان های تاریخی و اسلامی نیز دیده شد که احتمال می رود به دلیل سوق الجیشی بودن منطقه از دیرباز مامن و سکونتگاه عشایر نیمه یکجانشین بوده به طوری که این جوامع هم اکنون نیز در این منطقه سکونت دارند.

واحدی با بیان این که به طور دقیق هنوز قادر به شناخت جوامع باستانی ساکن در ارتفاعات سفید کوه نیستیم، اظهار کرد: ضروری است تا در یک طرح بلندمدت با همکاری پژوهشکده باستان شناسی، پژوهشکده مردم شناسی و متخصصان میان رشته ای، در کنار مطالعه جوامع امروزی معاصر ساکن در منطقه، آنالیز های هدفمندی در منطقه صورت گیرد.